بیمه حوادث انفرادی در دسته بیمه اشخاص قرار می‌گیرد. بیمه اشخاص چند رشته بیمه را دربرمی‌گیرد که یکی از مهم‌ترین آنها بیمه حوادث است. بیمه حوادث نیز خود به دو دسته بیمه حوادث انفرادی و گروهی تقسیم می‌شود.

بیمه حوادث انفرادی بیمه‌ای است که از بیمه‌گزار در برابر هر نوع حادثه‌ای حمایت می‌کند. تفاوتی ندارد که این حادثه در چه ساعتی از شبانه‌روز، در کجا و حین انجام چه کاری افتاده باشد؛ در هر حال بیمه‌گزار مطابق بیمه‌نامه تحت پوشش حوادث رخ داده است.

بعضی از مهم‌ترین حوادثی که تحت پوشش بیمه حوادث انفرادی هستند عبارتند از: غرق شدن، مسمومیت، تأثیر گاز، بخار و یا موارد خورنده مانند اسید، ابتلا به بیماری‌هایی مثل هاری، کزاز و سیاه‌زخم، گزیدگی، اقدام به نجات اشخاص و اموال از خطر و حادثه، سوانح رانندگی، برق‌گرفتگی، سوختگی، سقوط از ارتفاع و حمله حیوانات.

غرامت‌های اصلی بیمه حوادث انفرادی خطرات اصلی هستند که تحت پوشش تمام بیمه‌های حوادث انفرادی قرار دارند و سایر غرامت‌ها در صورت تمایل بیمه‌گزار به بیمه‌نامه اضافه می‌شوند. این غرامت‌های اصلی عبارتند از:

غرامت فوت

درصورتی‌که حادثه‌ای که تحت پوشش بیمه حوادث انفرادی باشد، منجر به فوت بیمه‌گزار شود؛ بیمه‌گر موظف است سرمایه فوت را به ذینفعان بیمه‌گزار بپردازد.

سرمایه فوت و نقص عضو

هنگام عقد قرارداد بیمه‌نامه، بیمه‌گزار مبلغ سرمایه فوت را تعیین می‌کند. معمولاً مبلغ سرمایه فوت دارای یک میزان حداکثر است و این مقدار حداکثر به توانایی شرکت بیمه در پرداخت سرمایه فوت بستگی دارد. این مبلغ سرمایه فوت یکی از عوامل تأثیرگذار در حق بیمه حوادث انفرادی محسوب می‌شود.

غرامت نقص عضو یا ازکارافتادگی دائم (کلی یا جزئی)

یکی دیگر از غرامت‌های اصلی بیمه حوادث انفرادی نقص عضو یا ازکارافتادگی دائم (کلی یا جزئی) است. درصورتی‌که به علت بروز یکی از حوادث تحت پوشش بیمه‌نامه، بیمه‌گزار دچار قطع، تغییر شکل یا از دست دادن توانایی انجام کار عضوی از اعضای بدن شود، بیمه‌گر باید مطابق بیمه‌نامه سرمایه فوت و نقص عضو را به بیمه‌گزار پرداخت کند؛ به شرطی که حداکثر تا دو سال بعد از وقوع حادثه عواقب آن بروز نماید.

غرامت نقص عضو یا ازکارافتادگی دائم کلی

مواردی که در این دسته قرار می‌گیرند شامل پرداخت کل مبلغ سرمایه بیمه می‌شوند. این موارد عبارتند از:

• نابینایی کامل و دائم هر دو چشم
• ازکارافتادگی دائم و کامل یا قطع هر دو دست حداقل از مچ
• ازکارافتادگی دائم و کامل یا قطع هر دو پا حداقل از مچ
• ازکارافتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست و یک پا حداقل از مچ
• از دست دادن هر دو پنجه پا
• قطع کامل نخاع
• ناشنوایی کامل و دائم هر دو گوش
• برداشتن فک پایین

غرامت نقص عضو یا ازکارافتادگی دائم جزئی

مواردی که در این دسته قرار می‌گیرند ازکارافتادگی یا نقص عضو جزئی محسوب می‌شود و غرامت آن معادل درصدی از سرمایه بیمه است. این موارد و درصد غرامت آن‌ها عبارت است از:

در کل غرامت پرداختی برای ازکارافتادگی دائم و کامل یا قطع انگشتان هر دست از 50% سرمایه بیمه بیشتر نخواهد شد.

غرامت نقص عضو سایر اعضا با نظر پزشک معتمد بیمه تعیین می‌شود.

غرامت‌های فرعی بیمه حوادث انفرادی اجباری نیست و بیمه‌گزار در صورت تمایل و پرداخت حق بیمه بیشتر می‌تواند آن‌ها را به بیمه‌نامه خود اضافه کند. این غرامت‌های فرعی عبارتند از:

هزینه‌های پزشکی ناشی از حادثه

یکی از غرامت‌های فرعی بیمه حوادث انفرادی پرداخت هزینه‌های درمانی و پزشکی بیمه‌گزار تا سقف مشخص ‌شده در بیمه‌نامه است. درصورتی‌که بیمه‌گزار این غرامت فرعی را تهیه کرده باشد، در صورت بروز حادثه، بیمه حوادث انفرادی تا سقف مقرر هزینه‌های پزشکی را می‌پردازد. سقف مشخص شده هزینه‌های پزشکی 10 تا 20 درصد سرمایه فوت است. اغلب شرکت‌ها 10 درصد در نظر می‌گیرند ولی برخی بیمه‌گرها امکان پرداخت تا 20 درصد سرمایه فوت را فراهم می‌کنند.

غرامت روزانه عمومی ناشی از حادثه

غرامت روزانه عمومی ناشی از حادثه یکی از غرامت‌های فرعی بیمه حوادث انفرادی است. درصورتی‌که بیمه‌گزار این پوشش را تهیه کرده باشد، در صورت بروز حادثه و ازکارافتادگی موقت، بیمه‌گر موظف به پرداخت غرامتی بابت ازکارافتادگی بیمه‌گزار می‌شود. مبلغ غرامت حداکثر برابر با 12 ده هزارم از سرمایه فوت و نقص عضو بیمه‌گزار است که به بیمه‌نامه بستگی دارد. فقط حوادثی که تحت پوشش بیمه حوادث انفرادی باشد شامل این پوشش می‌شود.

غرامت روزانه بستری شدن در مراکز درمانی

غرامت روزانه بستری شدن نیز یکی دیگر از غرامت‌های فرعی بیمه حوادث انفرادی است. درصورتی‌که بیمه‌گزار به‌ موجب بروز حادثه‌ای که تحت پوشش بیمه حوادث انفرادی باشد دچار مشکلی شود که به بستری شدن نیاز داشته باشد، روزانه از بیمه حوادث انفرادی غرامت دریافت می‌کند. این مبلغ غرامت حداکثر 24 ده هزارم سرمایه فوت و نقص عضو است.

بیمه حوادث انفرادی بعضی خسارات را در حالت عادی پوشش نمی‌دهد و در صورت پرداخت حق بیمه بیشتر و اخذ تعهد کتبی از شرکت بیمه پوشش داده می‌شوند. البته ممکن است همه شرکت‌های بیمه قبول نکنند. شرایط قبول این خسارات نیز کاملاً به شرکت بیمه بستگی دارد. بعضی از این خسارات عبارتند از:

• خسارات ناشی از جنگ، شورش، آشوب و…
• خسارات ناشی از زمین‌لرزه، آتش‌فشان و اقدامات هسته‌ای
• خسارات ناشی از ورزش‌های حرفه‌ای، شکار، سوارکاری، قایقرانی، شنا، غواصی، پرش با چتر نجات (به‌جز سقوط آزاد)، هدایت موتورسیکلت دنده‌ای، هواپیمای آموزشی، اتومبیل مسابقه‌ای، هلی کوپتر، و سایر وسایل پرواز فاقد موتور.

بعضی از خسارات تحت هیچ شرایطی تحت پوشش بیمه حوادث انفرادی قرار نمی‌گیرند و در صورت بروز چنین حوادثی، بیمه هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند. بعضی از این خسارات عبارتند از:

• خسارات ناشی از خودکشی یا اقدام به آن
• صدمات بدنی که بیمه‌گزار عمداً باعث بروز آن‌ها شده باشد
• خسارات ناشی از مصرف روان‌گردان، مشروبات الکلی، مواد مخدر، قرص‌های کاهنده هوشیاری و خواب‌آور بدون تجویز پزشک
• مشارکت بیمه‌گزار در اعمال مجرمانه و غیرقانونی (مثل حوادث رانندگی بیمه‌گزاری که گواهینامه رانندگی نداشته باشد.)
• هر نوع دیسک یا فتق بیمه‌گزار
• فوت بیمه‌گزار ناشی از عمل عمدی ذینفع (در این صورت شرکت بیمه فقط ملزم به پرداخت سهم سایر ذینفعان است.)

مهم‌ترین عامل تعیین کننده حق بیمه حوادث انفرادی شغل بیمه‌گزار است. کلیه مشاغل در 5 طبقه مختلف قرار می‌گیرند که به شرح زیر است:

1. این طبقه شامل افرادی است که در شغل خود با کمترین میزان ریسک مواجه هستند؛ مثل كارمندان دفتری و اداری، مهندسین طراح، فروشندگان تجاری و…

2. این طبقه شامل افرادی است که نسبت به افراد دسته 1 با خطرات بیشتری مواجه هستند ولی از ماشین‌آلات صنعتی استفاده نمی‌کنند. این افراد علاوه بر کار فکری کار یدی هم می‌کنند؛ مثل دندانپزشکان، مهندسین ناظر، دوزندگان، انبارداران، بازاریابان، خانه‌داران و خیاطان و …

3. این طبقه شامل افراد متخصص و نیمه متخصص است که معمولاً با ادوات صنعتی کار می‌کنند؛ مثل فیلمبرداران، كشاورزان، كاركنان ساختمانی، تعمیركاران ادوات برقی و مكانیكی، رانندگان ماشین‌های سواری و …

4. این طبقه شامل افرادی با مشاغل به نسبت پرخطر است. کسانی که با ماشین‌آلات صنعتی پرخطر کار می‌کنند در این دسته می‌گنجند؛ مانند پرس‌کاران فلز، کارگران ساختمانی، دكل‌بندها، رانندگان ماشین‌های سنگین، برقکاران ساختمانی و …

5. افراد این طبقه با بیشترین خطرات در شغل خود مواجه هستند؛ مثل خلبانان آزمایشی، کارگران معادن زیرزمینی، مهندسین برق فشار قوی و …

هر یک از این طبقات شغلی دارای ضریبی برای غرامت‌های مختلف است. ضریب سرمایه فوت و نقص عضو در سرمایه آن ضرب می‌شود و حق بیمه را تعیین می‌کند. اگر هم بیمه‌گزار مایل به داشتن غرامت‌های فرعی باشد، هر یک از این غرامت‌ها دارای میزان سقف مشخصی است. در نهایت تمام این اعداد با هم جمع شده و حق بیمه حوادث انفرادی را تعیین می‌کند.

پس از شغل و غرامت‌های فرعی، پوشش‌های اضافی که بیمه‌گزار انتخاب می‌کند در تعیین حق بیمه حوادث انفرادی موثر است. برای مثال ممکن است بیمه‌گزار اسکی بازی کند یا به سوارکاری برود. این موارد نیز باید در بیمه‌نامه وارد شود و در حق بیمه منظور شود تا در صورت بروز حادثه، بیمه حوادث انفرادی جبران خسارت کند.

1. پوشش‌های بیمه حوادث انفرادی شرکت‌های بیمه غالباً فقط برای داخل کشور برقرار است ولی ممکن است بعضی از بیمه‌گران با پرداخت حق بیمه بیشتر حاضر به قبول حوادث خارج از کشور نیز باشند.

2. حداقل و حداکثر سن بیمه‌گزار برای بیمه‌گران مختلف است. برای مثال گستره سنی برای بیمه ملت بین 4 تا 80 سال است. این گستره برای بیمه سامان بین 12 تا 75 سال است. بعضی از شرکت‌های بیمه با پرداخت حق بیمه اضافه، افراد خارج از محدوده سنی خود را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند ولی بعضی دیگر برای افراد خارج از محدوده سنی مشخص شده بیمه حوادث انفرادی صادر نمی‌کنند.

برای خرید بیمه حوادث انفرادی باید کپی شناسنامه و کارت ملی خود را به یکی از نمایندگی‌های بیمه موردنظر ارائه داد و نماینده را نسبت به شغل خود باخبر کرد؛ سپس با توجه به شغل و نوع غرامت‌های درخواستی، بیمه‌گر حق بیمه را محاسبه می‌کند. پس از پرداخت حق بیمه، بیمه‌نامه صادر خواهد شد.

ممکن است در بعضی از نمایندگی‌ها بتوان کپی کارت ملی و شناسنامه را به‌صورت اینترنتی ارسال کرد و پس از پرداخت حق بیمه، بیمه‌نامه شما صادر می‌شود.